DİNÎ KONULARLA İLGİLİ YAZILAR       

Bismillahirrahmanirrahim (Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla)

Rabbimiz; biz Müslümanlardan:

*Kur’an’ı okumamızı,*Okuduğumuz Kur’an’ı anlamaya gayret etmemizi ve anlamamızı,    *Anladıklarımızla amel etmemizi yani hayatımıza tatbik etmemizi, *Bu vesileyle de başkalarına iyi örnek olmamızı, Emir ve tavsiye etmektedir. Bu emrin sadece belli bir kesime değil, bütün müslümanlara yönelik olduğuna da işaret etmek isterim

Bunun için her Müslümanın, önce birden fazla meali mukayeseli olarak okuması ve daha sonra da tefsir okumasının gerekli ve hatta zorunlu olduğunu söylemek mümkündür. Ancak bu konuda herkese yönelik bir tek yol ve yöntemin olduğu da söylenemez. Herkes, kendine uygun olan yol ve yöntemi seçip uygulayabilir. Örnek olarak, namazlarda okunan kısa sûrelerin ve yapılan duaların manâlarını öğrenerek işe başlamak bu yollardan birisi olabilir. 

Namazlarda, Kur’an’ın sadece belli bazı kısa sûre ve kısa âyetlerini okumak mümkün olduğu gibi, daha fazlasını bilenlerin Kur’an’ın bütün sûre ve âyetlerinden bazılarını seçerek okumaları da mümkündür. Yani; illa şu sûrelerin şu âyetleri okunmalıdır diye bir tahdit ve kısıtlama söz konusu değildir. Ancak; namazların her rekatında Fatiha Sûresinin mutlaka okunması gerektiğini de dikkatinize sunmak isterim. Bu çalışmada, Fatiha’ya ilave olarak 14 kısa Sûre seçilmiş olup, buna benzer diğer kısa Sûrelerin de seçilerek namazlarda okunması mümkündür. Bu çalışmamız üç bölümde toplanmıştır:

A) NAMAZLARDA OKUNAN KISA SURELERDEN BAZILARI

B) NAMAZLARDA YAPILAN BAZI DUALARIN MANÂLARI

C) SÛRELERİN (MUSHAF-İNİŞ VE ALFABETİK) SIRALARI

 

A) NAMAZLARDA OKUNAN KISA SÛRELERDEN BAZILARI :    

NOT:1 Ayracın solundaki rakam Mushaf’taki sıralamayı, ayracın sağındaki rakam ise iniş (nüzûl) sırasını göstermektedir. Buna göre, Fatiha Sûresi; Mushaf’ta 1. sırada, inişte ise 5. Sıradadır ve Mekke’de inmiştir. Sûrelerin Mushaf’taki sıralarında tam bir mutabakat olmasına rağmen, iniş sıraları konusunda bazı farklı görüşler vardır. Biz bu çalışmamızda Süleyman Ateş’in iniş sıralamasını benimsedik. Buna göre iniş sırası olarak 1-89ncu sûrelerin Mekkî ve iniş sırası olarak 90-114ncü sûrelerin ise Medenî oldukları kabul edilmiştir.

NOT:2 Sûrelerin ilk olarak Arapça okunuşlarına, ikinci olarak da Türkçe meallerine yer verilmiştir.

1/5 FÂTİHA SÛRESİ

(Sûrenin; Fâtihatu’l-Kitap (Kitabın Girişi) ismine ilave olarak; Ummu’l Kur’an (Kur’an’ın Anası), Ummu’l Kitab (Kitabın Anası) ve es-Seb’u’l-Mesânî (Tekrarlanan Yedili) gibi üç ismi daha vardır. Mekke’de inmiş olup, Mushafta 1nci sırada, inişte 5nci sıradadır ve 7 âyettir.)

Bismillâhirrahmânirrahiym [1]. Elhamdü lillâhi Rabbil alemiyn [2]. Er’Rahmânir’Rahiym [3]. Mâliki yevmiddiyn [4]. İyyâke na’büdü ve iyyâke neste’ıyn [5]. İhdinassırâtal’müstekıym [6]. Sırâtelleziyne en’amte aleyhim, ğayril’mağdûbi aleyhim veleddalliyn [7]. (Âmin!)

1.Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla .

2.Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur.               

3.O, Rahman ve Rahîmdir. 

4.Din gününün sahibidir.        

5.Yalnız Sana kulluk eder ve yalnız Sen’den yardım dileriz.

6-7.Bizi doğru yoluna yani nimet verdiklerinin yoluna kabul et, gazaba uğrayanların ve sapıtanların yoluna değil. (Âmin!)

95/28 TÎN SÛRESİ

(İncir dağı anlamındaki adını ilk âyetinde geçen “et-tîn” kelimesinden almaktadır. Mekke’de nazil olmuştur, Mushaf’da 95inci, inişte 28inci sıradadır ve 8 âyetti

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Vettiyni vezzeytûni [1]. Ve tûri siyniyne [2]. Ve hâzelbeledil’emiyn [3]. Lekad halaknel’insâne fiy ahseni takviym [4]. Sümme radednâhü esfele sâfiliyn [5]. İllelleziyne âmenû ve amilüssâlihâti felehüm ecrün gayrü memnûn [6]. Femâ yükezzibüke ba’dü biddiyn [7]. Eleysallâhü biahkemilhâkimiyn [8]

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Andolsun İncir dağına ve Zeytin dağına.                                      

(İncir dağının ve Zeytin dağının Hz. İsa’nın doğduğu ve yaşadığı Filistin’deki iki bölge olduğu sanılmaktadır)

2.Andolsun Sînâ dağına.

( Sînâ dağı, Hz. Musa’nın vahiy aldığı dağın adıdır.)

3.Andolsun bu güvenli belde Mekke şehrine ki;

(Mekke şehri ise Hz. Muhammed’in (a.s.) vahiy aldığı şehrin adıdır.)

4.Biz insanı en güzel bir şekilde yarattık.

5.-6.Sonra da onu çok âciz bir hâle getirdik. Ancak iman edip, sâlih amel işleyenler için kesintisiz bir mükâfat hazırladık.

7.Öyleyse (Ey insan); bütün bunlardan sonra sana hesap gününü yalanlatan nedir?

8.Seni hesaba çekip en adil hükmü verecek olan Allah değil midir?

97/25 KADR SÛRESİ

(Adını ilk âyette geçen “Leyleti’l-Kadr” yani “Kadir Gecesi’nden” almıştır. Kur’an, Levh-i Mahfuzdan dünya semasına Kadir Gecesinde inmiştir. Kadir Gecesi Ramazan ayındaki bir gecedir. Ramazan’ın 27nci gecesi olma ihtimalinin yüksek olduğu ifade edilmektedir. Mekke’de inmiştir ve Mushaf’da 97inci ve inişte 25inci sırada olup 5 âyettir.)

Bismillâhirrahmânirrahiym.

İnnâ enzelnâhü fî leyletilkadr [1]. Ve mâ edrâke mâ leyletülkadr [2].  Leyletülkadri hayrüm min elfi şehr [3]. Tenezzelül melâiketü verrûhu fiyhâ bi’izni Rabbihim min külli emr [4]. Selâm hiye hattâ matla’ılfecr [5].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Biz O’nu (Kur’ân’ı) Kadir Gecesinde indirdik.

2.Kadir Gecesinin ne olduğunu sen nereden bileceksin?

3.Kadir Gecesi bin aydan hayırlıdır.

4.O gece melekler ve Rûh (Cebrail), Rablerinin izniyle her türlü iş için iner dururlar.

5.O gece tan yeri ağarıncaya kadar esenliktir (selamettir).

99/91 ZİLZÂL SÛRESİ

(Zelzele  anlamındaki adını ilk âyetinde geçen “zilzâl” kelimesinden almaktadır. Mekke’de inmiş olup, Mushaf’da 97nci ve inişte 25inci sıradadır ve 8 âyettir.)

Bismillâhirrahmânirrahiym.

İzâ zülziletil’ardu zilzâlehâ [1]. Ve ahrecetil’ardu eskâlehâ [2]. Ve kâlel’insânü mâlehâ [3]. Yevmeizin tühaddisü ahbârahâ [4]. Bienne Rabbike evhâlehâ [5]. Yevmeizin yasdürünnâsü aştâtel liyürev amâlehüm [6]. Femel ya’mel miskâle zerretin hayrev yerah [7]. Ve mel ya’mel miskâle zerretin şerrev yerah [8].   

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.-3.Yer müthiş bir sarsıntıyla sarsıldığı, içindeki ağırlıklarını dışarı fırlatıp attığı ve insan dehşet içinde “Ne oluyor buna!” dediği zaman,

4.-5.İşte o gün Rabbinin ona bildirmesiyle, yer her şeyi bir-bir anlatacaktır.

6.O gün insanlar bölük-bölük kabirlerinden çıkacak ve dünyada yaptıkları her şey kendilerine gösterilecektir.

7.-8.Kim zerre kadar iyilik (hayır) yapmışsa onu görecek ve kim de zerre kadar kötülük (şer) yapmışsa onu görecektir.

103/13 ASR SÛRESİ

(Adını ilk âyetinde geçen “asr” kelimesinden almaktadır. Mekke’de inmiş olup, Mushaf’da 103ncü, inişte 13ncü sıradadır ve 3 âyettir.)

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Vel’asr [1]. İnnel’insâne lefiy hüsr [2]. İllelleziyne âmenû ve amilüssâlihâti ve tevâ savbilhakkı ve tevâ savbissabr [3]Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Asra (zamana) andolsun ki,

2.İnsan ziyandadır.

3.Ancak; iman edip sâlih amel işleyenler ve birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler bundan müstesnadır (ziyanda değildir).

105/19 FÎL SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Elemtera keyfe feale Rabbüke bi ashâbil fiyl [1]. Elem yec’al keydehüm fiytadliyl [2]. Ve ersele aleyhim tayran ebâbiyl [3]. Termiyhim bi hicâretim min sicciyl [4]. Fece alehüm ke’asfim me’kûl [5].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Rabbinin fil ordusuna neler yaptığını görmedin mi?

2.Onların kurdukları tuzaklarını boşa çıkarmadı mı?

3.-4.Onların üzerine, pişmiş çamurdan taşlar atan sürüler halinde uçan varlıklar göndermedi mi?

5.Böylece (Rabbin), onları yenmiş ekin tarlasına çevirdi.

106/29 KUREYŞ SÛRESİ

(Adını, Kur’an’da tek bir yerde geçen ilk âyetindeki “Kureyş” kelimesinden almaktadır. Mekke’de inmiştir, Mushaf’da 106ncı ve inişte 29uncu sırada olup 4 âyettir.)

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Li’îlâfi kureyşin [1]. Îlâfihim rıhleteş’şitai ves’sayf [2]. Fel’yâbüdû Rabbe hâzel Beyt [3]. Elleziy et’amehüm min cûiv ve âmenehüm min havf [4].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Kureyşin güvenliğini sağlamak için, 

2.Kış ve yaz seferlerinde onlara sağlanan güvenlik ve kolaylıklar için,

3.Onlar bu Beytin (Kâbe’nin) Rabbine kulluk etsinler.

4.O Rab ki, onları açlıktan kurtarıp doyurmuş ve korkudan emin kılmıştır.

107/17 MÂ’ÛN (ERAEYTELLEZİY) SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Eraeytelleziy yukezzibu biddiyn [1]. Fezâlikelleziy yedu’ul yetiym [2]. Ve lâ yehuddu alâ taâmil miskiyn [3]. Feveylüllil musalliyn [4]. Elleziynehüm an salâtihim sâhûn [5]. Elleziynehüm yürâûne [6]. Ve yemneûnel mâûn [7].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Din gününü (mahşer gününü) yalanlayanı gördün mü?

2.-3.İşte o yetimi itip kakar ve yoksulu doyurmadığı gibi doyurmak isteyene de önayak olmaz.

4.-5.Yazıklar olsun şu ibadet edenlere ki, onlar ibadetlerinden gâfildirler.

6.-7.Onlar gösteriş yaparlar ve hayra da engel olurlar.

108/15 KEVSER SÛRESİ

(Çok hayır, bol nimet mânalarına gelen “kevser” adını ilk âyetinden almaktadır. Mekke’de nazil olmuştur, Mushaf’da 108nci ve inişte 15inci sıradadır. En kısa sûrelerden olup 3 âyettir.)

Bismillâhirrahmânirrahiym.

İnnâ a’taynâ kel’kevser. Fesallili Rabbike venhar. İnne şanıeke hüvel’ebter.

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1. Şüphesiz Biz sana Kevser’i verdik.

2.O halde Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.

3.Asıl soyu kesik olan, sana kin besleyendir.

109/18 KÂFİRÛN SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Kul yâ eyyühel kâfirûn [1]. Lâ â’büdü mâ tâbidûn [2]. Ve lâ entüm âbidûne mâ â’büd [3]. Ve lâ ene âbidüm mâ âbedtüm [4]. Ve lâ entüm âbidûne mâ â’büd [5]. Leküm dînüküm veliyedîn [6].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.De ki: Ey kâfirler!

2.Sizin tapmakta olduklarınıza ben tapacak değilim.

3.Siz de benim kulluk yaptığıma kulluk yapacak değilsiniz.

4.Ben asla kulluk etmedim sizin kul olduklarınıza.

5.Siz de benim kulluk yaptığıma kulluk etmezsiniz.

6.Sizin dininiz size, benim dinim banadır.

110/114 NASR SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

İzâ câe nasrullâhi vel’feth [1]. Vera’eyten nâse yedhulûne fîydinillâhi efvâcâ [2]. Fesebbih bi hamdi Rabbike vestağfirh, innehû kâne tevvâbâ [3].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Allah’ın yardımı ve fetih geldiğinde,

2.İnsanların dalga-dalga Allah’ın dinine girdiğini gördüğünde,

3.Rabbine hamd ederek O’nu tesbih et, O’ndan mağfiret dile. Çünkü O, tevbeleri çok kabul edendir.

111/6 TEBBET (MESED) SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Tebbet yedâ Ebiy lehebiy ve tebbe [1]. Mâ ağnâ anhü mâlühû ve mâ keseb [2]. Seyaslâ nâran zâteleheb [3]. Vemraetühû hammâletel hatab [4]. Fiy ciydihâ hablüm mim mesed [5].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Ebu Leheb'in iki eli (sosyal ve ekonomik gücü) ve kendisi de kahrolsun. 2.Malı ve kazandıklarının ona hiçbir faydası olmayacaktır.

3.-5.Sonunda hem o ve hem de boynunda hurma lifinden bükülmüş bir ip olduğu halde odun taşıyıcı olarak karısı; alevli bir ateşe yakıt olacaklardır.

[Muhammed'in 'a.s.' öz amcası olan Abdul'uzza'nın lâkabı 'alev babası' anlamına gelen 'Ebu Leheb'dir. Ebu Leheb'in karısı olan Ümmü Cemil ise Ebu Süfyan'ın kız kardeşidir. Hem Ebu Leheb ve hem de karısı risalet öncesinde Muhammed 'a.s.'ı çok seviyor ve oğulları Utbe ve Uteybe’yi Muhammed 'a.s.'ın iki kızıyla (Rukiye ve Ümmü Gülsüm’le) evlendirmişti. Rasulullah'ın Kur'an'ı tebliğe başlaması, Ebu Leheb'in sosyal ve ekonomik gücünü sarsmaya başlayınca onların Rasulullah'a muhalefeti de artmıştır. Ebu Leheb, oğullarını Rasulullah'ın kızlarından boşatmış ve karısıyla birlikte Rasulullah’a karşı en şiddetli muhalefeti yapmıştır.]

112/22 İHLÂS SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Kul hüvallâhü ehad [1]. Allâhüssamed [2]. Lemyelid velem yûled [3]. Ve lem yeküllehû küfüven ehad [4].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.De ki: O Allah’tır, tek’tir.

2.Allah Samed’dir (Herşey Kendisine muhtaç olup, Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayandır).

3.O doğurtmamıştır ve doğurulmamıştır (Baba değildir, evlat (oğul) da değildir).

4.O’nun hiçbir dengi, eşi-benzeri yoktur.

113/20 FELAK SÛRESİ

Bismillâhirrahmânirrahiym.

Kul e’uzü bi Rabbil felak [1]. Min şerri mâ halak [2]. Ve min şerri gâsikın izâ ve kab [3]. Ve min şerrin neffasâti fil’ukad [4]. Ve min şerri hâsidin izâ hased [5].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.De ki: Ben, ağaran sabahın Rabbine sığınırım;

2.-5.Yarattığı her şeyin şerrinden, kapladığında karanlığın şerrinden, düğümlere üfürenlerin şerrinden, haset edenin haset ettiği zamanki şerrinden.

114/21 NÂS SÛRESİ

Kul e’ûzü bi Rabbin’nâs [1]. Melikin’nâs [2]. İlâhin’nâs [3]. Min şerril vesvâsil hanâs [4]. Ellezî yüves visü fî sudûrin’nâs [5]. Minel cinneti ven’nâs [6].

Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.-3.De ki: Ben insanların Rabbine, insanların melikine, insanların ilâhına sığınırım.

4.-6.İnsanlara kötü şeyler fısıldayan o sinsi vesvesecinin şerrinden ki o; insanların sinesine vesvese düşürür ve cinlerden ve insanlardan oluşur.

B) NAMAZLARDA YAPILAN BAZI DUALARIN MANÂLARI:                         

(NOT:Bu çalışmada; Abdulaziz Bayındır’ın Fıtrat Kitabı Kur’an-ı Kerim Meali, Süleyman Ateş’in Yeni İslâm İlmihali adlı eserlerinden istifade edilmiştir.)

Rabbimize yaptığımız dua ve zikirlerin manâlarını bilmemiz ve bilerek dua etmemiz son derece önemli, faydalı ve gereklidir. Bunlardan bir kısmının manâları aşağıda verilmektedir: 

*Euzübillahimineşşeytanirracîm: Taşlanan şeytanın şerrinden Allah’a sığınırım.

*Bismillahirrahmanirrahim: Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.                  

*Lâilâhe illallâh: Allah’tan başka ilâh yoktur!                                                             

*Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne muhammeden abduhû ve rasûluh: Şehâdet ederim ki Allah’tan başka ilâh yoktur ve yine şehâdet ederim ki Muhammed (a.s.) O’nun kulu ve rasûlüdür.                                                                                         

*Allahu Ekber : Allah tek ve en büyüktür!  

*Sübhânekellâhümme ve bihamdik. Ve tebâre kesmük. Ve Teâlâ ceddük. Ve lâ ilâhe gayruk : Allahım, sana yöneldim. Ne yaparsan güzel yaparsın. Adın yücedir. Zenginliğin çok fazladır. Senden başka ilah yoktur.

*Sübhâne rabbiye’l-azîm : Pek büyük olan Rabbime boyun eğer ,kulluk ederim.

*Semiallahu limen hamideh: Allah; hamd edeni ve (Allah’ın) yaptığı her şeyi güzel yaptığını kabul eden kişiyi, işitti.

*Rabbena leke’l-hamd: Rabbimiz, hamd (övülme) yalnız Sana mahsustur.         

*Subhâne rabbiye’l-a’lâ : Pek yüce olan Rabbime boyun eğer ve kulluk ederim.

*Et-tehiyyâtu lillahi ve’s-salavâtu ve’t-tayyibât es-selâmu aleyke eyyuhe’n-nebiyyu ve rahmetullahi ve berekâtuh. Es-selâmu aleynâ ve alâ ibâdillahi’s-salihîn. Eşhedü en lâ ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abduhu ve resuluh: Sürekli canlı olmak Allah’a mahsustur; bütün ibadetler ve bütün güzellikler de öyle. Selam sana ey nebi, Allah’ın rahmeti ve bereketi sana olsun. Bize ve Allah’ın bütün salih kullarına da selam olsun. Ben gözümle görmüş gibi bilirim ki, Allah’tan başka ilah yoktur. Yine gözümle görmüş gibi bilirim ki, Muhammed O’nun kulu ve elçisidir.

*Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed kemâ salleyte alâ İbrahime ve alâ âli İbrahim inneke hamîdün mecîd: Allahım! Muhammed’i ve takipçilerini destekle; tıpkı İbrahim’i ve takipçilerini desteklediğin gibi! Sen yaptığını güzel yaparsın, pek yücesin.

*Allahümme bârik alâ Muhemmedin ve alâ âli Muhammed kemâ bârekte alâ İbrahîme ve alâ âli İbrahîm inneke hamîdün mecîd: Allahım! Muhammed’i ve takipçilerini yücelt; tıpkı İbrahim’i ve takipçilerini yücelttiğin gibi. Sen yaptığını güzel yaparsın, pek yücesin.

*Rabbenâ âtina fiddünya haseneten ve fi’lâhireti haseneten ve kınâ azâbe’n-nâr: Rabbimiz! Bize bu dünyada güzellik ver, Ahirette de güzellik ver. Bizi o ateşin azabından koru!

*Rabbena’ğfir lî ve li vâlideyye ve lil mu’minîne yevme yekûmu’l-hisâb: Rabbimiz! Hesap (Mahşer) gününde beni, anamı-babamı ve bütün müminleri bağışla.

*Es-selâmu aleykum ve rahmetullah: Esenlik, güvenlik ve Allah’ın ikramı size olsun.

*Allahümme entesselam ve minkesselam tebarekte ya zelcelali ve’l-ikrâm: Allahım! Sen, esenlik ve güvenliğin kaynağısın, esenlik ve güvenlik senden gelir. Ey çok değerli ve ikramı bol Rabbim, Sen pek yücesin.

*Allâhümme innâ nesta’înuke ve nestağfiruke  ve nestehdîke ve nu’minu bike ve netûbu ileyke  ve netevekkelu aleyke ve nusnî aleyke’lhayra kullehû  neşkuruke velâ nekfuruke ve nahle’u ve netruku menyefcuruk: Allahım, biz Senden yardım dileriz, mağfiret dileriz, hidâyet dileriz. Sana inanırız. Sana şükreder, nankörlük etmeyiz. Sana isyan edeni terkederiz. Şükreder, nankörlük etmeyiz.

*Allâhümme iyyâke na’budu ve leke nusallî ve nescudu ve ileyke nes’â ve nahfidu narcû rahmeteke ve nahşâ azâbek. İnne azâbeke bi’lkuffâri mulhik : Allahım, ancak Sana ibadet ederiz, Sana namaz kılar, secde ederiz. Sana koşarız. Rahmetini umar, azabından korkarız. Muhakkak azabın kâfirlere ulaşacaktır.

*İnnâ lillâh ve innâ ileyhi râci’ûn : Biz Allah içiniz ve biz O’na döneceğiz.