31/75 LOKMÂN SÛRESİ 

(Sûre adını, oğluna verdiği öğütleriyle anılan Lokmân’dan (a.s.) almıştır. Mekke döneminde nazil olmuştur. Mushaf’ta 31’nci sırada, inişte 75’nci sıradadır ve 34 âyettir.)

E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Bismillahirrahmanirrahim/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Elif! Lâm! Mîm!

2.Bunlar hikmetli Kitab’ın/Kur’an’ın âyetleridir.

3.Muhsinler/iyilik yapanlar için rahmet ve hidayetdir/doğru yol rehberidir.

4.Onlar, o namazı dosdoğru kılarlar ve o zekâtı verirler ve onlar âhirete kesin olarak inanırlar.

5.İşte onlar, Rablerinden gelen hidayet/doğru yol üzerindedir. Ve işte  onlar kurtuluşa erenlerdir.

6.Ve insanlardan öyleleri de var ki, ilim/bilgi sahibi olmayanları Allah yolundan saptırmak için lehve’l-hadîs/boş söz uydururlar. İşte onlar için alçaltıcı bir azap vardır. (Bak.4.87,122*7.185*31.6*39.23*45.6*77.50)

(NOT: Lehve’l hadîs ifadesi, Kur’an’da sadece bu âyette geçmektedir. Lehve’l hadîs’in; boş söz, asılsız hikaye, laf cambazlığı, masal v.s. gibi anlamları vardır. Lehve’l hadîs uydurulan boş sözlerle, ilim/bilgi sahibi olmayan insanları oyalayarak onların hakk’ı/hakikatı öğrenmelerine mani olmaya yönelik bir çabadır. (M. İslamoğlu hocaya ve M. Okuyan hocaya teşekkür ediyorum.)                                                       

Rabbimiz; Lehve’l hadîs’in/boş söz olduğunu bildirirken, ahsenel hadis’in/sözün en güzelinin; müteşabih/benzeşen ve mesâni/ tekrarlanan bir Kitap/Kur’an olduğunu bildirmektedir. Böylece; insanların uydurulan lehve’l hadîs/boş sözlere değil, ahsenel hadis olan Allah’ın Kitabına/Kur’an’a uymalarının emredildiği görülmektedir!)

7.Ve ona âyetlerimiz okunduğu zaman, sanki kulaklarında ağırlık varmış, sanki hiç duymamış gibi kibirlenerek yüz çevirip giderler. İşte böylelerine elim bir azabı müjdele. (Bak. 6.25,45-46*17.46*18.57*31.7*41.5*45.8)

8.Muhakkak ki iman eden ve sâlih amel işleyenler için naim cennetleri vardır.

9.Onlar orada ebedi kalacaklardır. Bu Allah’ın hakk/gerçek vaadidir. Ve O Azîz’dir/güçlüdür, Hakîm’dir/hikmet sahibidir. (Bak. 10.4*31.9)

10.O gökleri görebileceğiniz direkler olmadan yarattı. Ve sarsıntıları az hissetmeniz için yeryüzüne ağır baskılar/dağlar yerleştirdi. Orada her türlü canlıyı yaydı. Ve gökten su/yağmur indirip onunla yeryüzünde her türden (bitkinin) yetişmesini sağladı.

(Bak.6.97*13.2-3*15.19*16.15-16*20.53*21.31*27.61*31.10*41.10* 43.10*55.5-7*71.19-20*77.27*78.6-7*79.30-33)

11.Bu Allah’ın yaratmasıdır. Gösterin bakalım, O’nun/Allah’ın peşi sıra (ilâh edindikleriniz) neyi yaratmıştır? Hayır, zalimler apaçık bir sapıklık içindedirler. (Bak 31.11*34.27*35.40*46.4)

12.Ve andolsun ki Allah’a şükretmesi için Lokman’a hikmeti/doğru hüküm vermeyi öğrettik. Ve kim şükrederse ancak kendisi için şükreder. Ve kim de nankörlük ederse, şüphesiz ki Allah Gani’dir/zengindir, Hamid’dir/ hamde lâyıktır. (Bak. 14.7*27.40*30.44*31.12,23*35.39*39.7)   

13.Ve bir zaman Lokman oğluna öğüt verdi ve dedi ki: Ey Yavrucuğum! Allah’a şirk koşma, çünkü şirk çok büyük bir zulümdür!  (Bak.4.48*6.82*31.13)

14.Ve insana ana-babasını vasiyet ettik. Anası onu bin bir güçlükle taşıdı. Ve onun sütten kesilmesi iki yıl içindedir. Bana ve ana-babana şükret! Dönüşünüz Bana’dır! (Bak. 2.83*4.36*6.151*17.23-24*19.14,32* 29.8*31.14*46.15)

15.Ve eğer ana-baban, hakkında bilgin olmayan bir şeyi Bana ortak koşman için seninle uğraşırlarsa onlara itaat etme! Ve dünyada onlarla iyi geçin. Ma’rûf’un/iyilerin yoluna uy. Sonra dönüşünüz Bana’dır. Yaptıklarınızı size bildireceğim. (Bak. 2.83*6.151*17.23-24*29.8*31.14-15*46.15-16)          

16.Ey Yavrucuğum! Muhakkak ki yaptıkların; bir hardal tanesi ağırlığında olsa, bir kayanın içinde olsa veya göklerde veya yerde olsa, Allah onu ortaya çıkarır. Muhakkak ki Allah Latif’dir/ayrıntıları bilir, Habîr’dir/her şeyden haberdardır. (Bak. 6.59*13.8-10*21.47*31.16*58.7*67.13-14)                           17.Ey yavrucuğum! Ekımus salâte/o namazı dosdoğru kıl, iyiliği emret, kötülüğe engel ol, başına gelenlere sabret. Muhakkak ki bunlar azimli olmayı gerektiren işlerdendir! (Bak. 2.3,45,83,183,155-156*3.39,104,186*5.12*10.87*14.10*18.21-19.31,55,59*20.14*21.73*22.26-30,34-37*31.17*42.12,41-43)                                                   

18.Ve kibirlenerek insanlara yüz çevirme. Ve yeryüzünde çalım satarak yürüme. Muhakkak ki Allah, kendini beğenip övünenleri sevmez.                    (Bak. 4.36*17.37*31.18-19*57.23)                                                                      

19.Yürüyüşünde mütevazi ol ve sesini alçalt. Muhakkak ki seslerin en çirkini eşek sesidir/anırmasıdır.                                                                      

(Bak. 7.56,205*17.37,110*25.63*28.78-81*31.18-19)                                                                                                                                      

20.Allah’ın göklerdekileri ve yerdekileri sizin hizmetinize verdiğini ve nimetleri gizli ve açık olarak önünüze serdiğini görmedin mi? İnsanlardan bazısı; bir ilme/bilgiye, bir hidayet rehberine/Rasûle ve aydınlatıcı bir Kitaba dayanmadan Allah hakkında tartışmaktadır.                                                    (Bak. 14.32,33*16.12*22.3,8,65*31.20*45.12-13)                                                        

21.Ve onlara Allah’ın indirdiğine tâbi olun! denildiğinde, derler ki: Hayır, biz atalarımızda gördüğümüze uyarız! Şeytan onları alevli ateşin azabına çağırıyor olsa da mı? (Bak.2.170*5.104*7.28*10.78*11.53-54,62,87* 21.52-54*22.3-4,8*26.70-74*31.21*34.43-44*37.69-74*43.20-23)                

22.Ve kim yüzünü/yönünü Allah’a çevirir ve iyilik yaparsa, sağlam bir kulpa/dala yapışmış olur. Ve bütün işlerin sonu Allah’a varır.                          (Bak. 2.256*22.40-41*31.22)                                                                            

23.Ve kim inkâr ederse onun inkârı seni üzmesin. Onların dönüşü Bize’dir. Onlara yaptıklarını haber vereceğiz. Muhakkak ki Allah göğüslerin içindekileri bilir. (Bak. 3.119,176*5.41,68*10.65*16.127*18.6* 26.3*27.70*30.44*31.12,23*35.8*36.76)                                                     

24.Onları biraz yararlandırırız, sonra ağır bir azaba uğratırız. (Bak. 2.126*3.196-197*16.116-117*31.24)                                                       

25.Ve eğer onlara: Gökleri ve yeri kim yarattı? diye sorsan, elbette Allah yarattı derler. De ki: Hamd/övgüler Allah’a mahsustur, fakat onların çoğu bilmezler! (Bak. 10.31*23.84-89*29.61,63*31.25*39.38*43.9,87)                                       

26.Göklerde ve yerde olan her şey Allah’ındır. Muhakkak ki Allah Gani’dir/zengindir, Hamîd’dir/hamde lâyıktır. (Bak. 2.116*31.26)               

27.Ve eğer yeryüzündeki ağaçlar kalem olsa ve denizler mürekkep olsa ve buna yedi deniz daha eklense Allah’ın sözleri tükenmez. Muhakkak ki Allah Azîz’dir/güçlüdür, Hakîm’dir/hikmet sahibidir. (Bak. 18.109*31.27)                                                                                   

28.Sizin yaratılmanız ve tekrar diriltilmeniz sadece bir tek nefsin (yaratılması ve diriltilmesi) gibidir. Muhakkak ki Allah Semî’dir/işitendir,              Basîr’dir/görendir. (Bak. 31.28*46.33*50.15,38*56.62*                                                                                     

29.Görmedin mi Allah geceyi gündüze sokuyor ve gündüzü geceye sokuyor? Ve Güneş’i ve Ay’ı buyuruğu altına almıştır. Her biri, ilâ ecelim müsemma/belirlenmiş bir süreye kadar akıp gitmektedir. Ve muhakkak ki Allah yaptıklarınızdan haberdardır.                                                                (Bak. 3.27*13.2*22.61*31.29*35.13*39.5*57.6)                                             

30.İşte böyle, muhakkak ki Allah hakk’tır/gerçektir. Ve O’nun peşi sıra yalvardıkları her şey bâtıldır. Ve muhakkak ki Allah, Alî’dir/yücedir, Kebîr’dir/çok büyüktür. (Bak. 6.62*10.30,32*18.44*22.6,62*23.116*24.25*31.30)                  

31.Allah’ın nimetiyle denizlerde akıp-giden/yüzen gemileri görmedin mi? Allah, bununla âyetlerinden bir kısmının size gösteriyor. Muhakkak ki bunlarda çok sabreden, çok şükreden kimseler için âyetler/deliller vardır. (Bak. 14.5*31.31*34.19*42.33)                                                              

32.Ve dalgalar onları kara bulutlar gibi kuşattığında, dini O’na has kılarak Allah’a yalvarırlar. Onları karaya çıkardığında, onlardan bir kısmı kararsız kalır. Ve âyetlerimizi nankörlerden başka hiç kimse inkâr etmez. (Bak. 10.12,22*16.53-55*17.67*29.65-66*30.33-34*31.32*39.8,49*42.48)          

33.Ey insanlar! Rabbinize karşı takvâlı olun. Ana-babanın çocuğuna, çocuğun da ana-babasına hiçbir fayda sağlayamayacağı bir günden/ Mahşer Günü’nden çekinin. Muhakkak ki Allah’ın vaadi hakk’tır/gerçektir. Dünya hayatı sizi aldatmasın. Ve o aldatıcı (şeytan) sizi Allah ile aldatmasın! (Bak. *2.48,123*6.164*17.15*22.1*29.12*31.33*35.5,18* 39.7*53.38*57.14*60.3*)                                                          

34.Saat/Kıyamet hakkındaki bilgi sadece Allah katındadır. O, yağmuru yağdırmakta, rahimlerde olanları bilmektedir. Hiç kimse yarın ne kazanacağını bilemez, hiç kimse nerede öleceğini bilemez. Muhakkak ki Allah Alîm’dir/bilendir, Habîr’dir/haberdardır.                                                                            (Bak. 6.59*7.187*10.61*11.6*13.10*20.15*31.34*33.63*42.17*43.85* 47.18*67.26*79.42-46)

(NOT: Son saat/Kıyametin kopmasıyla ilgili âyetler için Bak. 6.31 Dip Notu.)

(Gözden Geçirme: Haziran 2024)