39/77 ZÜMER SÛRESİ
(Sûre, gruplar anlamındaki adını 71nci ve 73ncü âyetlerde geçen zümerâ kelimesinden almaktadır. Mekke döneminde nazil olmuştur. Mushaf’da 39ncu, inişte 77nci sıradadır ve 75 âyettir.)
E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Bismillahirrahmanirrahim/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.
1.Bu Kitap/Kur’an, Azîz/güçlü ve Hakîm/hikmet sahibi olan Allah
tarafından indirilmiştir. (Bak. 26.192*39.1*41.42)
2.Şüphesiz bu Kitab’ı sana hakk/gerçek bir amaçla Biz indirdik. Dini O’na has kılarak Allah’a kulluk et!
3.İyi bilin ki, hâlis din Allah’ındır. Allah’ın peşi sıra evliya/yakın dost edinenler (derler ki): Sadece bizi Allah’a daha çok yakınlaştırmaları için onlara kulluk ediyoruz! Şüphesiz ki Allah, onların ihtilafa düştükleri konularda hükmünü verecektir. Şüphesiz ki Allah, yalancı ve inkârcı olanları doğru yola iletmez.
4.Eğer Allah çocuk edinmek isteseydi, yarattıklarından dilediğini seçerdi. O Süphân’dır/münezzehtir. O Allah’tır, Vâhid’dir/tekdir, Kahhâr’dır/güçlüdür. (Bak. 39.4*43.81*112.3)
5.O gökleri ve yeri hakk/gerçek olarak yaratmıştır. Geceyi gündüzün üstüne örtüyor ve gündüzü gecenin üstüne örtüyor. Ve güneşi ve ayı boyun eğdirmiştir. Hepsi li ecelim müsemmâ/belli bir süreye kadar akıp gitmektedir. İyi bilin ki, O Azîz’dir/güçlüdür, Gaffâr’dır/affedicidir.
(Bak. 2.164*3.190*6.96*10.5*17.12*21.33*25.62*36.37-40*39.5*41.37* 55.5)
(NOT:O gökleri ve yeri hakk ile yarattı cümlesinin geçtiği âyetler: 6.73*10.5*14.19*15.85*16.3*29.44*30.8*39.5*44.39*45.22*46.3*64.3)
6.O, sizi tek bir nefisten yarattı, sonra ondan/aynı nefisten eşinizi de yarattı. Ve sizin için en’âm (koyun, keçi, sığır, deve) cinsi hayvanları sekiz çift olarak indirdi/lütfetti. O, analarınızın rahminde sizi üç karanlık bölgede safhalardan geçirerek yaratmaktadır. İşte bu Rabbiniz olan Allah’tır. Mülk/hükümranlık O’nundur. O’ndan başka ilah yoktur. Hakk’tan nasıl uzaklaşıyorsunuz? (Bak.6.142-144*16.5-8,66-69,80*23.21*36.71-73* 39.6*40.79-80*43.12-13)
7.Eğer inkâr ederseniz şüphesiz ki Allah Gani’dir/zengindir ve kullarının inkâr etmesine razı olmaz. Eğer şükrederseniz buna sizin için razı olur. Hiçbir günâhkar bir başkasının günahını yüklenemez. Sonra dönüşünüz Rabbinizedir. Bütün yaptıklarınızı size haber verecektir. Şüphesiz ki O, kalplerinizde olanları bilir.
(Bak. 4.85*6.164*16.25*29.12-13*35.18*39.7*53.38)
8.Ve insanlara bir sıkıntı geldiği zaman, Rabbine yönelerek O’na dua eder. Sonra Rabbi ona bir nimet lütfedince, önceden Allah’a dua ettiğini unutarak, insanları O’nun yolundan saptırmak için, Allah’a ortaklar isnat eder. De ki: Küfrünle biraz daha yaşa! Şüphesiz ki sen cehennem ehlindensin! (Bak. 6.63-64*10.12,22-23*11.9*16.53-55*17.67,83*29.65-66*30.33-34*31.32*39.8,49*41.51*42.48)
9.O kimseler; geceleyin kalkarak secde eden ve kıyama duran, âhireti düşünen ve Rabbinin rahmetini uman kimselerle aynı/bir olur mu? De ki: Bilenle bilmeyen bir olur mu? Şüphesiz ki, ülül elbâb/aklı selim sahipleri düşünürler.
10.(Allah buyuruyor!) De ki: Ey iman eden kullarım! Rabbinize karşı takvâlı olun. Bu dünyada güzellik yapanlara güzellik vardır. Allah’ın arzı/yeryüzü geniştir. Ancak sabredenlere hesapsız mükâfat/ödül vardır.
(Bak 2.25,62,112*3.15*4.57,122,124-125*5.69*9.121*16.96-97*17.9* 18.2,88*20.75,112*24.37-38*29.7*39.10,33-35**40.40)
11.De ki: Ben dini Allah’a has kılarak O’na ibadet etmekle emrolundum!
12.Ve müslümanların ilki olmakla emrolundum! (Bak. 6.163*27.91*39.12)
13.De ki: Eğer ben Rabbime isyan edersem, Büyük Günün/Kıyamet Gününün azabından korkarım! (Bak. 6.15*10.15*39.13)
14.De ki: Ben, dini O’na has kılarak Allah’a kulluk ederim!
15.Siz de O’nun peşi sıra dilediğinize kulluk edin! De ki: Şüphesiz hüsrana uğrayanlar, Kıyamet Günü kendilerini ve ailelerini hüsrana uğratanlardır. Bilin ki, en açık hüsran budur!
16.Onların üstlerinden ateşten gölgeler/katmanlar ve altlarından ateşten gölgeler/katmanlar vardır. Allah kullarını işte bundan sakınmaya çağırıyor. Ey kullarım Bana karşı takvâlı olun! (Bak. 7.41*29.55*39.16)
17.Ve tağuta/azgınlara kulluk etmekten kaçınan ve Allah’a yönelenler müjde onlaradır, haydi bu kullarıma müjde ver!
18.Onlar sözü dinlerler, onun en güzeline (Allah’ın sözüne) uyarlar. İşte onlar Allah’ın hidâyete erdireceği kimselerdir. Ve işte onlar, ülül elbâb/ selim akıl sahipleridir. (Bak. 39.18,23,55)
19.Azâb kelimesi üzerine hakk/gerçek olan kimseyi cehennemden sen mi çıkaracaksın?
20.Rablerine karşı takvâlı olan kimseler için üst üste bina edilmiş, altlarından ırmaklar akan köşkler vardır. Bu Allah’ın vaadidir ve Allah vaadinden dönmez! (Bak. 3.9,194*13.31*14.47*22.47*30.6*39.20)
21.Allah’ın semadan/gökten su indirdiğini ve onu yeryüzündeki membalara/kaynaklara koyduğunu görmedin mi? Sonra onunla muhtelif renklerde bitkiler bitirir. Sonra onların sararıp kuruduklarını görürsün. Sonra onu çöpe çevirir. Şüphesiz bunlarda li ülül elbâb/aklı selim sahipleri için dersler vardır. (Bak. 6.99*10.24*13.17*16.10,65*18.45* 27.60-61*35.27*39.21*57.20*67.30)
22.Allah kimin göğsünü islâm’a açmışsa işte o Rabbinden bir nûr
üzerinedir. Allah’ın zikrine/hatırlatmasına kalpleri katılaşanların vay haline. İşte onlar apaçık bir sapıklık içindedir. (Bak. 6.125*39.22)
23.Allah ahsenel hadisi/sözün en güzelini; müteşâbih/benzeşen ve mesânî/ikişerlilerden oluşan bir Kitap/Kur’an olarak indirdi. Rablerine saygı duyanların onun/Kitab’ın etkisiyle derileri ürperir, sonra Allah’ı zikrettiklerinde/hatırladıklarında kalpleri ve derileri yumuşar. İşte bu/ Kitap/Kur’an Allah’ın hidâyetidir, onunla dileyene/isteyene hidâyet eder/doğru yola iletir. Ve Allah’in sapık saydığını hiç kimse doğru yola iletemez. (Bak.4.88*8.2*22.35*31.6*39.23*42.46)
24.Kıyamet Günü, kötü azâptan takvâsından başka onu kim koruyabilir? Ve zalimlare denir ki: Kazandıklarınızı şimdi tadın!
25.Onlardan öncekiler de yalanladılar, azâp onlara ummadıkları yerden geldi.
26.Allah onlara dünyada rezilliği tattırdı. Ve âhiretteki azâpları ise daha büyüktür. Keşke bunu bilselerdi.
27.Ve andolsun ki insanlara Kur’an’da her türlü örneği verdik. Umulur ki öğüt alırlar. (Bak. 2.26*16.68-69*17.41,89*18.54*22.73*25.33,50*29.41-43*30.58*39.27*59.21)
28.Hiçbir çelişki bulunmayan Arapça bir Kur’an olarak (indirdik). Umulur ki takvâlı olurlar.
29.Allah bir misal veriyor: Birbiriyle uyumsuz birçok efendinin emrindeki adamla sadece bir tek efendisi olan adamın durumu eşit/aynı olabilir mi? Hamd/övgüler Allah’adır. Hayır! Onların çoğu bunu bilmezler.
30.Muhakkak ki sen de öleceksin ve elbette onlar da ölecekler.
(Bak. 3.185*21.35*29.57*39.30)
31.Sonra muhakkak ki, Kıyamet Günü Rabbinizin huzurunda (birbirinizle) davalaşacaksınız.
32.Allah’a yalan uyduran ve kendisine gelen doğruyu yalanlayandan daha zalim kim olabilir? Kâfirler için cehennemde yer mi yok?
(Bak. 4*56*6.21,93,144*7.37*10.17*11.18*17.10*29.68*35.40* 39.32-35* 43.20-22* 46.4*52.35-38*61.7)
33.Doğruyu getirenler ve onu tasdik edenler, işte onlar muttâkilerdir.
34.Onlara Rableri katında diledikleri her şey vardır. İşte bu
muhsinlerin/iyilik yapanların ödülüdür.
35.Allah, onların/muhsinlerin yaptıkları kötülükleri örtecek/bağışlayacak ve yaptıkları güzel amelleri de en güzeliyle ödüllendirecektir.
(NOT: Yüce Allah; kulunun işlediği günâhın karşılığı olan ceza puanı ne kadarsa onu artırmadan işlem yapacak yani hiçbir artırma yapmayacaktır.
Buna mukabil; kulunun işlediği sevapların karşılığında; 1’e 10, 70, 700 ve daha fazlasını verecektir. Ve ayrıca işlediği bir sevabın karşılığında, kötülüklerini/günâhlarını örteceği gibi sadece o yapılan sevabın değil sevapların hepsini en yüksek puanla değerlendirecektir.
Rabbimizin cömertliği ne müthiş! Mü’minler için ne büyük bir müjde bu! Buna erişebilenlere selâm olsun! H.S.)
(Bak 2.25,62,112*3.15-17*4.57,122,124-125*5.69*9.120-121*16.96-97* 17.9,23-25*18.1-3,88*20.75-76,112*24.37-38*29.7*39.10,33-35* 40.40)
36.Allah kuluna kâfi değil midir? O’nun peşi sıra başka (ilâhlarla) seni
korkutuyorlar. Ve Allah’ın dalâlette/sapıklıkta bıraktığını hiç kimse doğru yola iletemez.
37.Ve Allah’ın hidâyet ettiği kimseyi saptıracak kimse yoktur. Allah Azîz/ güçlü, Zintikâm/intikâm alıcı değil midir?
38.Ve onlara (kâfirlere), gökleri ve yeri kim yarattı? diye sorsan: Elbette Allah yarattı derler. De ki: Allah’ın peşi sıra taptıklarınız hakkında ne dersiniz? Eğer Allah bana bir zarar vermek istese onlar bunu giderebilir mi? Veya Allah bana bir rahmet vermek istese onlar O’nun rahmettine engel olabilir mi? De ki: Allah bana yeter! Tevekkül edenler/güvenenler (yalnız) O’na/Allah’a tevekkül etsinler/güvensinler!
(Bak. 7.196-197*17.56*25.3*35.40*36.22-24*39.38*46.4-5)
39.De ki: Ey kavmim! Elinizden ne geliyorsa yapın. Ben de bana düşeni yapacağım. İleride bileceksiniz!
40.Kendisini rezil edecek azâbın kime geleceğini ve kalıcı bir azâbın kime ineceğini!
41.Biz, bu Kitabı sana insanlar için hakk/gerçek olarak indirdik. Kim hidâyeti/doğru yolu seçerse kendi lehine seçmiş olur. Ve kim de dalaleti/ sapıklığı seçerse şüphesiz kendi aleyhine seçmiş olur. Ve sen onlardan sorumlu değilsin. (Bak: Bakara 2.272 dip notunda bilgi verilmiştir.)
42.Allah, canları/ruhları ölüm vakti gelince alır/tutar, ölümleri gelmeyenlerin ise uykularında alır/tutar. Ölümüne hükmettiklerini alır/tutar, diğerlerini ise eceli müsemma/süre doluncaya kadar salıverir. Şüphesiz bunda düşünen bir kavim için âyetler/ibretler vardır. (Bak. 3.185*6.60-62,93*16.32*21.35*29.57*39.42)
43.Yoksa Allah ile aralarına girecek şefaatçılar/aracılar mı buldular? De ki: Onların hiçbir şeye güçleri yetmese ve akılları ermese de mi?
44.De ki: Şefaat tamamıyla Allah’a aittir. Göklerin ve yerin mülkü/ hakimiyeti de O’na aittir. Sonra O’na döndürüleceksiniz.
45.Ve Allah tek/bir anıldığı zaman, âhirete iman etmeyenlerin kalpleri burkulur. Ve O’nun peşi sıra başkaları anıldığı zaman onların yüzleri güler.
(Bak.17.46*21.45*27.80-81*30.52-53*39.45*40.12)
46.De ki: Ey gökleri ve yeri yaratan, gaybı/görülemeyenleri ve şehadeti/ görüneni bilen Allah’ım! Kullarının ihtilâfa düştükleri konular arasındaki hükmü verecek olan Sensin!
(Bak.6.14,73*9.94,105*10.93*13.9*16.124*32.6,25*39.46*45.17)
47.Ve eğer yeryüzündeki her şey, hatta onun bir kat fazlası zalimlerin olsaydı, Kıyamet Günü uğrayacakları azâptan kurtulmak için hepsini fidye olarak verirlerdi. Ve hiç hesaba katmadıkları şeyler, Allah tarafından onların karşılarına çıkarılacaktır.
(Bak. 2.48,123*3.91*5.36*6.70*10.54*13.18*39.47*57.15*70.11-14)
48.İşledikleri kötülükler önlerine konulacak. Ve alay ettikleri gerçekler onları kuşatacaktır. (Bak. 39.48*45.33)
49.İnsana bir zarar dokunduğunda Bize yalvarır. Daha sonra katımızdan bir nimete kavuştuğunda der ki: Bu nimete kendi bilgim ve becerim sayesinde ulaştım! Halbuki bu bir imtihandır, ama insanların çoğu bilmez. (Bak. 6.63-64*10.12,21-23*11.9*16.53-54*17.67*29.65-66*30.33-34* 31.32*39.8,49*42.48)
50.Onlardan öncekiler de böyle söylemişlerdi. Kazandıkları şeylerin onlara da hiçbir faydası olmadı!
51.Yaptıkları kötülüklerin cezası başlarına geldi. Bunların zulmedenlerinin başlarına da yaptıkları kötülüklerin cezası gelecektir. Ve onlar (Bizi) aciz bırakamazlar.
52.Onlar bilmiyorlar mı? Şüphesiz Allah rızkı dilediğine genişletir, dilediğine kısar. Şüphesiz bunda iman eden bir kavim için âyetler/dersler vardır. (Bak. 13.26*17.30*28.82*29.62*30.37*34.36,39*39.52*42.12)
53.De ki (Allah buyuruyor): Ey kendi aleyhlerine haddi aşan kullarım! Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin! Şüphesiz ki Allah bütün günâhları bağışlar. Şüphesiz ki O, Gafûr’dur/bağışlayandır, Rahıym’dir/ merhametlidir
(Bak. 2.54*12.87*15.56*20.82*25.70*39.53)
54.O azâp size gelmeden Rabbinize yönelin ve O’na teslim olun. Sonra yardım göremezsiniz!
55.Farkında olmadığınız bir sırada ansızın o azâp size gelmeden önce
Rabbinizden size indirilen en güzel söze/Kur’an’a uyun!
(Bak.3.103,104*6.47*7.3*12.107*21.40*22.55*26.202*29.53*39.55*43.66*47.18)
56.Sonra: Allah’ın emirlerine uymadığım ve gerçeklerle alay ettiğim için yazıklar olsun bana! (demeyesin).
57.Yahut: Allah bana hidayet etseydi müttâkilerden olurdum! (demeyesin).
58.Veya azâbı gördüğünde der ki: Keşke bir dönüş olsaydı muhsinlerden/iyilerden olsaydım.(Bak.2.167*5.37*6.27*7.53*16.84*22.22*23.99-100,107*32.12,20* 35.37*39.58* 40.11*45.35)
59.(Allah buyurur): Hayır! Âyetlerim sana geldi. Sen onları yalanladın, kibirlendin ve kâfirlerden oldun!
60.Ve Allah hakkında yalan uyduranların Kıyamet Günü yüzlerinin simsiyah olduğunu görürsün. Kibirlenenler için cehennemde yer mi yok?
(Bak. 21.97-98*39.60*92.15-16)
61.Ve Allah muttâkileri başarılarından dolayı kurtaracaktır. Onlara kötülük dokunmaz ve onlar üzülmezler.
62.Allah her şeyin Hâliki’dir/yaratıcısıdır ve O her şeye Vekîl’dir/ koruyandır.
63.Göklerin ve yerin kilidi/anahtarı O’nundur. Allah’ın âyetlerini inkâr edenler, işte onlar hüsrana/zarara uğrayanlardır.
64.(Rasûlüm) De ki: Ey cahiller! Allah’tan başkasına mı kulluk etmemi istiyorsunuz?
65.Ve andolsun ki sana ve senden öncekilere vahyedildi ki: Eğer şirk koşarsan bütün amellerin boşa gider ve hüsrana/zarara uğrayanlardan olursun!
(Bak. 3.91*6.88*21.29*39.65-66)
66.Yalnız Allah’a kulluk et ve O’na şükredenlerden ol!
67.Ve onlar Allah’ı hakkıyla kavrayamadılar. Kıyamet Günü bütün yeryüzü O’nun tasarrufundadır, gökler de O’nun kudretiyle dürülecektir. O, onların şirk koştuklarından Süphan’dır/münezzehtir ve Teâla’dır/ yücedir. (Bak. 6.91*22.74*39.67)
68.Ve Sûr’a üflenmiş, Allah’ın diledikleri hariç göklerde ve yerde olanların hepsi yere yıkılmıştır (ölür). Sonra, ona tekrar üflendiğinde onlar kıyâmüy/ ayağa kalkarak beklerler.
(Bak.18.99*20.102*22.1-2*23.101*27.87*36.51*39.68*50.20*69.13-18* 78.18-21)
69.Ve yeryüzü Rabbinin nûruyla aydınlanır. Ve kitap/amel defterleri ortaya konur. Nebiler ve şahitler huzura getirilirler. Ve aralarında hakk ile/adaletle hükmedilir. Ve onlara haksızlık yapılmaz! (Bak. 4.41*6.130*18.49*39,69)
70.Ve herkesin amellerinin karşılığı verilir. Ve O/Allah onların yaptıklarını en iyi bilendir.
71.Kâfirler bölükler halinde cehenneme sevk edilirler. Nihayet oraya vardıklarında kapılar açılır ve bekçiler onlara derler ki: Rabbinizin âyetlerini okuyan ve Hesap Günü’ne kavuşacağınızı uyaran içinizden Rasûller size gelmedi mi? Derler ki: Evet, geldi! Ve lâkin, âzap sözü/hükmü kâfirlere hakk/gerçek oldu! (Bak.19.86*39.71-72)
72.Onlara, orada ebedîyyen kalmak üzere cehennemin kapılarından girin! denir. Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür! (Bak. 39.72*40.76)
73.Rablerine karşı tâkvalı olanlar, bölükler halinde cennete sevk edilirler. Nihayet oraya vardıklarında kapıları açılır ve bekçiler onlara derler ki: Selâmun aleyküm/selâm size, siz aklandınız! Ebedîyyen kalmak üzere girin cennete! (Bak. 13.24*16.32*19.85*39.73)
74.Ve derler ki: Bize vaadini yerine getiren, bu yeri bize bahşeden, cennette yerleşmemizi sağlayan Allah’a hamdolsun! İyi âmel işleyenlerin mükâfatı ne güzelmiş!
75.Ve meleklerin, arşın etrafını kuşatarak Rablerine hamd ile tesbih ettiklerini görürsün. Ve aralarında hakk/adalet ile hüküm verilmiştir. Ve denir ki: Alemlerin Rabbi olan Allah’a hamd olsun! (Bak. 7.206*16.49*21.19-20*39.67-75*40.7*41.38*69.17)
(Gözden Geçirme-Ağustos 2024)