1/1 FÂTİHA SÛRESİ

E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Bismillahirrahmanirrahim/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.Hamd/bütün övgüler âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur.

2.O Rahmân’dır/rahmeti sonsuzdur, Rahîm’dir/merhameti sınırsızdır.

3.O, Din Gününün/Hesap Gününün Mâlik’idir/yegâne hâkimidir.  

4.Yalnız Sana kulluk ederiz ve yalnız Sen’den yardım dileriz.

5.Bizi dosdoğru yoluna kabul et/ulaştır,

6.Nimet verdiklerin kimselerin yoluna.

7.Gazaba uğrayanların ve sapmışların yoluna değil!

(NOT 1: Nahl 16.98: Fe izâ kara’tel kur’âne festeız billâhi mineş-şeytânir-racîm/Kur’an okumaya başlayacağın zaman kovulmuş şeytandan Allah’a sığın! Yani Kur’an okumaya başlanacağı zaman: “festeız billâhi mineş-şeytânir-racîm” denilmesi emredilmektedir ki bu Kur’an’ın kesin/âmir hükmüdür. Literatürde buna kısaca; “isti’âze/eûzü çekmek” denilmektedir. Kur’an sûrelerin başlarında “isti’âze/eûzü çekmenin” bulunması gerekirken, meallerin çoğunluğunda sadece “Bismillahirrahmanirrahim”/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla tabirinin, yani “besmelenin” olduğu görülmektedir. 

Ancak; yine meallerin çoğunda Tevbe Sûresinin başında “Besmeleye” bile yer verilmediği görülmektedir.

Ben, yazmakta olduğum Kur’an mealinde Kur’an’ın âmir hükmüne uygun olarak bütün sûrelerin başlarında; “isti’âze’ye/e’ûzu çekmeye” yer verdiğim gibi buna “besmeleyi” de ekledim.

Bu konuyla ilgili olan âyetlerin başında Nahl 16.98 gelmektedir. Diğer âyetler de şunlardır: A’râf 7.200*İbrâhîm 14.22*Hicr 15.39-42*Mü’minûn 23.97-98* Fussilet 41.36* Nâs 114.1-6)

NOT 2: Namaza Kur’an okuyarak başlayacağımız için “eûzü çekmemiz” gerekirken, önce “besmele çekiyoruz” bunu takiben “Fâtiha sûresini” okuyoruz ve böylece namaza hatayla başlıyoruz. Namaz kılarken ikinci bir hata daha yapıyoruz; Arapça gramer kurallarına uyarak âyetleri okumaya çaba gösterdiğimiz halde “okuduğumuz âyetlerin mânalarını anlamaya” aynı çaba ve gayreti göstermiyoruz. Mânalarını anlamadan âyetleri okuduğumuz için de; namazı dosdoğru kılamıyoruz ve bu yüzden namazların feyzinden mahrum kalıyoruz. Muhakkak ki namaz, sizi hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar!  âyetinde verilen müjdeye de asla nail olamıyoruz.

NOT 3: Sûrelerin başında bulunan ayracın solundaki rakam sûrenin Mushaf’daki sırasını, ayracın sağındaki rakam ise sûrenin nüzul/iniş sırasını göstermektedir. Kur’an’da sûrelerin sayısı 114’dür. Bu sebeple ayracın solundaki ve sağındaki rakamlar 1’den 114’e kadardır.

Buna göre; Fâtiha Sûresi Mushaf’da 1nci sırada, tamamı ilk indirilen sûre olduğundan nüzûl/iniş sırasında da 1nci sırada kabul edilmiştir. Mekke döneminde nazil olmuştur ve 7 âyetten müteşekkildir. Buna mukabil; indirilen ilk âyetlerin Alak sûresin ilk 5 âyeti olduğu kabul edilmektedir. Sûrelerin Mushaf sıralamasında büyük oranda görüş birliği olduğu halde, nüzûl/iniş sıralaması konusunda ittifak olmadığına da işaret etmeliyim. Ben bu çalışmamda Prof. Dr. M. Okuyan hocanın nüzûl/iniş sıralamasını uygun gördüm. Buna göre; nüzûlda/inişte 1nci-90ncı sırada olan sûrelerin Mekke döneminde, nüzûlda/inişte 91nci-114ncü sırada olan sûrelerin ise Medine döneminde inmiş oldukları kabul edilmiştir. Birkaç örnek daha vereyim: 2/94 BAKARA SÛRESİ: Bakara sûresinin Mushaf’da 2nci sırada, nüzûlda/inişte ise 94ncü sırada olduğunu ifade eder.

108/15 KEVSER SÛRESİ: Kevser sûresinin Mushaf’da 108nci sırada, nüzûlda/inişte ise 15nci sırada olduğunu ifade etmektedir.)

(Harun Sorkun-Gözden Geçirme: Ocak 2022)