1/1 FÂTİHA SÛRESİ

(Sûre; açılış anlamındaki adını Fâtiha kelimesinden almıştır. Bütünüyle ilk indirilen sûre olduğundan Mushaf’da da ilk sıraya konulmuştur. Ancak ilk indirilen âyetlerin Mushaf’da 96’ncı sırada olan Alâk sûresinin ilk beş âyeti olduğu kabul edilmektedir. Mekke döneminde nazil olmuştur ve yedi âyettir.)

E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Bismillahirrahmânirrahim/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

1.El hamd/o övgü âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur.

2.O Rahmân’dır/rahmet edendir, Rahîm’dir/merhametlidir.

3.Din Gününün/Hesap Gününün Mâlik’idir/hâkimidir.

4.(Rabbimiz!) Yalnız Sana kulluk ederiz ve yalnız Sen’den yardım dileriz.

5.Bizi dosdoğru yoluna ilet,

6.Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna.

7.Gâzaba uğratılanların ve dâllîn/sapkınların yoluna değil! (Bak.1.1*6.1*18.1*20.14*34.1*35.1)

(Gözden Geçirme-2025)

 

FÂTİHA SÛRESİ AÇIKLAMALARI:

AÇIKLAMA-1:

“E’ÛZU Bİ’LLÂHİ MİN’EŞ-ŞEYTÂNİ’İR-RACÎM” ifadesinin sûrelerin başlangıcına yazılması ve Kur’an okumaya başlanacağı zaman (ve namaz kılmaya başlarken) bunun okunması/söylenmesi Kur’an’ın açık bir emridir.

**Nahl 16.98: Fe izâ kara’tel kur’âne festeız billâhi mineş-şeytânir-racîm/Kur’an okumaya başlayacağın zaman kovulmuş şeytandan Allah’a sığın! Yani Kur’an okumaya başlanacağı zaman: festeız billâhi mineş-şeytânir-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınmamız emredilmektedir ki bu Kur’an’ın âmir hükmüdür. Literatürde buna kısaca; isti’âze/eûzü çekmek denilmektedir.                                                                        Kur’an sûrelerin başlarında E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm’in ifadesinin bulunması şartken, meallerin büyük bir çoğunluğunda Bismillahirrahmanirrahim/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla ifadesinin yani besmelenin olduğunu görmekteyiz ki bu son derece hatalıdır.

Yine hatalı olarak meallerin büyük çoğunluğunda, Tevbe Sûresinin başında isti’âze/ eûzü yazılmadığı gibi, besmeleye de yer verilmediği görülmekte ve hatalar katlanarak devam etmektedir.

Ben, yazmakta olduğum Kur’an mealinde Kur’an’ın âmir hükmüne uygun olarak bütün sûrelerin başlarında; E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım! ifadesine yer verdiğim gibi ilaveten besmeleye de yer verdim.

AÇIKLAMA-2:Namazlara başlarken Kur’an okuyacağımız için  eûzü çekmemiz şartken, mushafların büyük çoğunluğunda sadece besmele yazıldığından imamlar (ve mü’minler) de eûzü çekmeden sadece besmele çekerek namaza başlamakta ve bunu takiben Fâtiha sûresini okumaktalar. Böylece namaza Allah’ın korumasına girmeden/zırhını kuşanmadan hatayla başlanmaktalar.                              

Namaz kılarken ikinci bir hata daha yapılmakta: Arapça gramer kurallarına uyarak âyetleri okumaya özen ve gayret gösterildiği halde okunan âyetlerin mânalarını anlamaya aynı özeni ve gayreti göstermiyoruz. (Nisâ 4.43)

Ve mânalarını anlamadan âyetleri okuduğumuz için de namazı dosdoğru kılamıyor ve bu yüzden namazların feyzinden mahrum kalıyoruz. Muhakkak ki dosdoğru kılınan namaz, sizi hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar! âyetinde verilen müjdeden de mahrum kalıyoruz. (Ankebût 29.45)

AÇIKLAMA-3:Benim bu mealimde; sûrelerin başında bulunan ayracın solundaki rakam sûrenin Mushaf’daki sırasını, ayracın sağındaki rakam ise sûrenin nüzûl/iniş sırasını göstermektedir. Kur’an’da sûrelerin sayısı 114’dür. Bu sebeple ayracın solundaki ve sağındaki rakamlar 1’den 114’e kadardır.  Sûrelerin Mushaf sıralamasında büyük oranda görüş birliği olduğu halde nüzûl/iniş sıralaması konusunda ittifak olmadığına da işaret etmeliyim.                                                                                                            Ben bu çalışmamda Prof. Dr. M. Okuyan hocanın nüzûl/iniş sıralamasını uyguladım. Buna göre; nüzûlda/inişte 1’nci-90’ncı sırada olan sûrelerin Mekke döneminde, nüzûlda/inişte 91’nci-114’ncü sırada olan sûrelerin ise Medine döneminde inmiş olduklarını kabul ettim.                                                                                                  Birkaç örnek daha vereyim:

a)2/94 Bakara sûresinin Mushaf’da 2’nci sırada, nüzûlda/ inişte ise 94’ncü sırada olduğunu ifade eder.

b)108/15 Kevser sûresinin Mushaf’da 108’nci sırada, nüzûlde/ inişte ise 15’nci sırada olduğunu ifade etmektedir.)

 AÇIKLAMA-4:

a)Âyetlerin sonunda o âyetle ilgili olan diğer âyetlerin  numaralarını da verdim.  Böylece Kur’an’ın bütünlüğü içinde âyetlerin birbirleriyle olan irtibatının görülmesini siz değerli okuyucularıma sunmuş oldum.

b)Kısa açıklamaları âyet meallerinin sonunda NOT olarak verdim. Ancak uzun olan açıklamaları sûrelerin sonundaki AÇIKLAMALAR bölümünde verdim.

Rabbim yar ve yardımcımız olsun inşallah!