19/43 MERYEM SÛRESİ 

(İsa (a.s.)’ın annesi olan Hz. Meryem’den geniş olarak bahsedildiği için sûreye Meryem Sûresi adı verilmiştir. Mekke döneminde nazil olmuştur. Mushaf’da 19ncu, inişte 43ncü sıradadır ve 98 âyettir.)

E’ûzu bi’llâhi min’eş-şeytâni’r-racîm/kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Bismillahirrahmanirrahim/Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla.

                                                                                                    

1.Kâf! Hâ! Yâ! Ayn! Sâd!

2.Rabbinin, kulu Zekeriya’ya rahmetinin hatırlatılmasıdır.

3.O Rabbine gizlice seslenmişti/yalvarmıştı.

(Bak. 3.38-41*11.71-73*19.3-11*21.89-90*51.29-30)

4.Rabbim! Benim kemiklerim eridi/zayıfladı, saçlarım ağardı. Sana dua edip de eli boş kaldığım hiç olmadı!

5.Ben, arkamdan gelecek yakınlarımdan endişe ediyorum, üstelik karım da kısır. Bu yüzden Katından, bir veli/yardımcı bağışla.

6.Hem bana hem Yakupoğullarına/İsrailoğullarına mirasçı olsun. Rabbim onu razı olacağın biri kıl!

7.(Melekler dedi ki): Ey Zekeriya! Sana, adı Yahya olan bir oğlan çocuğu müjdeliyoruz. Daha önce hiç kimseyi ona adaş kılmadık!

8.(Zekeriya) dedi ki: Rabbim! Benim bir oğlum nasıl olabilir? Karım kısır, ben de ihtiyarlıktan dolayı gücü tükenmiş biriyim!

9.Dediler ki: Öyledir ama Rabbin dedi ki: Benim için bu kolaydır, zira daha önce hiçbir şey değilken seni Ben yarattım!     

10.Dedi ki:Rabbim! Bana bir işaret ver! Dedi ki:Senin işaretin sapasağlam olduğun halde üç gün-üç gece insanlarla konuşamayacak olmandır!

11.Bunun üzerine mihraptan kavminin huzuruna çıktı ve onlara: Sabah-akşam Rabbinizi tesbih edin/yüceltin! diye işaret etti.

12.Ey Yahya! Kitaba sımsıkı sarıl! dedik. Sabiyken/küçücükken ona hikmeti/doğru hüküm vermeyi öğrettik.

13.Ona katımızdan yumuşak huylu ve kendini geliştirme yeteneği bahşettik ve o sorumluluk sahibiydi.

14.Ana-babasına iyi davranırdı, zorba ve isyankâr değildi.

(Bak. 3.39*19.14)

15.O doğduğu gün ilahî koruma ve esenlikteydi, öleceği gün ve tekrar diriltileceği gün de (öyle olacaktır).

(Bak.19.15,32-33*37.181)

16.Bu Kitap’ta Meryem’in hikayesini de anlat! Hani o ailesinden ayrılarak doğu yönünde bir yere çekilmişti.

(Bak.3.35-37*19.16*66.12)

17.Sonra ailesiyle arasına bir perde çekti. O zaman ona ruhumuzu/Cebrail’i gönderdik. Ona düzgün bir insan şeklinde göründü.

18.Meryem dedi ki: Eğer takvâlı biriysen, senden Rahman’a sığınırım!

19.(Cebrail) dedi ki: Ben sadece Rabbinin Rasûlüyüm, sana tertemiz bir oğul armağan etmek için geldim! (Bak. 3.45*19.19)

20.(Meryem) Dedi ki: Benim oğlum nasıl olabilir ki? Bana hiçbir erkek eli değmedi, üstelik ben iffetsiz bir kadın da değilim! (Bak.3.47-48*19.20-21)

21.(Cebrail) dedi ki: Orası öyledir ama! Rabbin buyurdu ki, bu Benim için çok kolaydır, üstelik Biz onu insanlar için bir âyet (delil) ve katımızdan bir rahmet kılacağız, zaten bu işin kararı verilmiştir!

22.Böylece ona hamile kaldı, gözden uzak bir yere çekildi.

23.Doğum sancıları onu bir hurma ağacının gövdesine tutunmaya sürükledi. Dedi ki: Keşke daha önce ölseydim de unutulup gitseydim!

24.Sonra (ağacın) alt tarafından bir ses: Sakın üzülme! Rabbin sende/rahminde olanı şerefli kılmıştır! dedi.

25.Haydi, hurma dalını kendine doğru silkele, üstüne olgun taze hurmalar dökülsün!

26.Ye-iç, gözün aydın olsun. Eğer herhangi bir insanı görürsen (işaret yoluyla) de ki: Ben Rahman’a (insanlarla konuşmama) orucu adadım, onun için bugün hiç kimseyle konuşmayacağım!

27.Nihayet çocuğu kucaklayıp kavminin yanına döndü. Dediler ki: Ey Meryem! Doğrusu sen çirkin bir iş yapmışsın!

28.Ey Harun’un kız kardeşi! Senin baban kötü bir adam değildi, annen de iffetsiz bir kadın değildi!

(NOT: Âyetteki, Ey Hârûn’un kız kardeşi ifadesinden Meryem validemizin Harun adında bir erkek kardeşi olduğunu anlayanlar olduğu gibi diğer bazı müelliflerin bu âyetteki ifadenin; Meryem validemizin Harun’un (a.s.) soyundan geldiğini anlattığını söylediklerini görmekteyiz. Nasıl ki Kur’an’da Ey Ademoğulları ifadesinin geçtiği yerdeki insanların Adem’in (a.s.) oğulları olduklarını değil onun soyundan geldiğini anlamaktayız. Ey İsrailoğulları ifadesi de böyledir. Aynı şekilde Hac 22.78 deki: O sizi seçmiş, babanız İbrahim’in dini olarak size herhangi bir zorluk yüklememiştir! Buradaki ifade de İbrahim’in (a.s.) öz babaları olduğunu değil, onun soyundan geldiklerini ifade etmektedir.)

29.(Meryem) bebeği işaret etti. Dediler ki: Beşikteki bir sabiyle biz nasıl konuşuruz? (Bak. 3.45-46*4.163,171*19.29-34)

30. (Sabi İsa) Dedi ki: Muhakkak ki ben Allah’ın kuluyum, bana  Kitap verdi ve beni Nebi yaptı!

31.(İsa) Nerede olursam olayım, O beni mübarek kıldı ve yaşadığım sürece bis salâti/o namazı ve o zekatı emretti!

32.Bana anneme iyilik etmemi emretti, beni zorba ve isyankâr yapmadı.

33.Hem doğduğum gün hem öleceğim gün hem de yeniden dirileceğim gün bana selamettir.

34.Meryem oğlu İsa hakkında ihtilaf ettikleri konularda Hakkın sözü işte budur.

35.Allah’ın çocuk edinmesi olacak iş değildir. O, bundan münezzehtir/yücedir. Bir işe karar verdiği zaman ona sadece Ol! der ve o hemen oluş sürecine girer.

(Bak. Allah’ın ol! demesiyle ilgili âyetler:

Bak. 2.117*3.47,59*6.73*16.40*19.35*36.82*40.68*54.50)

36.(İsa dedi ki): Şüphesiz ki Allah benim de Rabbimdir, sizin de Rabbinizdir. O’na kulluk edin, işte dosdoğru yol budur! (Bak. 3.51*5.72,117*19.36*43.63-65)

37.Gruplar aralarında (İsa hakkında) ihtilafa düştüler. Her şeyin ortaya çıkacağı O Gün/Mahşer Günü, kâfirlerin vay haline! (Bak.11.103*19.37*43.63-65)

38.Bizim huzurumuza geldikleri gün onlara (gerçekleri) işittirir ve gösteririz. Fakat bugün o zâlimler tam bir sapıklık içindeler. (Bak.6.27*18.53*19.38*32.12)

39.Emrin kesinleşeceği o pişmanlık gününe karşı onları uyar. Onlar gaflet içindeler ve iman etmiyorlar.(Bak.14.44*19.39*39.55-59*40.18-19)

40.Muhakkak ki Biz yeryüzü ve onun üzerindeki her şeye varis olacağız. Onların hepsi Bize döndürülecekler. (Bak.3.180*7.128*15.23*19.40*28.58*40.77*55.26-27)

41.Bu Kitapta İbrahim’i de an. Şüphesiz ki O, özü-sözü doğru bir Nebi’ydi.

42.Bir gün babasına dedi ki: Ey babacığım! İşitmeyen, görmeyen ve senden hiçbir sıkıntıyı gideremeyen putlara neden kulluk ediyorsun? (Bak. 6.74*19.42*21.51*26.70-77*43.26,56)

43.Ey babacığım! Şüphesiz ki ilimden sende olmayanlar bana geldi. Bana uy ki seni dosdoğru bir yola eriştireyim!

44.Ey babacığım! Şeytana tapma. Şüphesiz ki şeytan Rahman’a isyan etmiştir! (Bak. 4.117*19.44*36.60)

45.Ey babacığım! Rahman’dan gelecek bir âzabın sana dokunmasından korkuyorum. İşte o zaman sen şeytanın velisi/ taraftarı olursun! (Bak. 7.27*19.45)

46.Babası: Ey İbrahim! Yoksa sen benim ilâhlarımdan yüz mü çevirdin? Eğer bundan vazgeçmezsen seni taşlayarak öldürürüm. Şimdi gözümün önünden kaybol git! dedi.

47.İbrahim dedi ki: Sağlıcakla kal, seni bağışlaması için Rabbime yalvaracağım, çünkü O bana karşı lütufkârdır!

(Bak. 9.114*19.47*26.86*60.4)

48.Sizi, Allah ile aranıza koyup yalvardıklarınızla baş-başa bırakıyorum. Rabbime yalvarmaya devam edeceğim, umarım ki Rabbim beni mahrum etmeyecektir.

49.Onlardan ve Allah ile aralarına koyup yalvardıklarından uzaklaşınca, Biz ona İshak’ı ve Yakub’u bağışladık ve onların ikisine de Nebi’lik verdik. (Bak. 6.84*11.71*19.49*21.72*29.27)

50.Onlara Rahmet ettik ve onları sadakatin sözcüleri yaptık.

51.Bu Kitap’ta/Kur’an’da Mûsa’yı da an. Şüphesiz ki o ihlaslı bir kuldu. Hem Nebî hem Rasûl idi. (Bak. 7.144*19.51)

52.Ona Tur’un/Sina Dağı’nın sağ tarafından seslenmiş ve onunla

konuşmak için yaklaştırmıştık. Bak.19.52*28.30*52.1*95.1-2)

53.Rahmetimizle kardeşi Harun’u da Nebî olarak armağan ettik. (Bak. 19.53*20.29,32*26.13*28.34)

54Kitapta/Kur’an’da İsmail’i de an. Muhakkak ki o sözüne sadık bir Rasûl ve Nebîydi.

(Bak.19.54-55*20.132*37.102)

55.Ailesine bis salâti/o namazı ve o zekâtı emrederdi. Rabbinin katında hoşnutluk kazanmıştı.

56.Bu Kitapta/Kur’an’da İdris’i de an. O da özü sözü doğru olan bir Nebî’ydi. (Bak. 19.56*21.85)

57.Onu yüce bir makama yükseltmiştik.

58.İşte bunlar Allah’ın nimetler verdiği Nebîlerden; Adem’in soyundan, Nûh ile birlikte gemide taşıdıklarımızdan, İbrahim ve İsrail’in/Yakup’un soyundan seçip hidayete erdirdiğimiz kimselerdir. Onlara çok merhametli olan Rahman’ın âyetleri okunduğu zaman ağlayarak secdeye kapanırlardı.

(NOT: Secde konusunda; Bakara 34ncü âyetin dip notunda bilgi verilmiştir. H.S.)                                                       

59.Onların arkasından öyle bir nesil geldi ki, şehvetlerine uyarak edâus salâte/o namazı zayi ettiler/yitirdiler (içini boşalttılar). Bu yüzden Gayyâ kuyusunu boylayacaklar. (Bak. 4.142*9.54*19.59*74.41-47*107.1-7)              

(NOT: Cehennemde Gayya Kuyusunu boylayacak olanlar:            

*Münâfıklar (4.142),                                                                          

*Allah’ı ve Rasûlünü inkâr eden, namazı üşenerek kılan, sadakaları gönülsüz verenler (9.54),                  

*Namazı terkedip şehvetlerine uyanlar (19.59),                 

*Günahkârlara sorarlar: Sizi cehenneme sokan nedir? Derler ki: Biz namaz kılanlardan değildik, yoksulu da doyurmazdık, bâtıla dalanlarla birlikte dalardık, Din Gününü/Mahşer Gününü yalanlardık, böyleyken ölüm gelip çattı. (74.41-47),                                                                 

*Dini yalanlayanı gördün mü? İşte o yetimi itip-kakar, yoksulu doyurmaya yanaşmaz, o namaz kılanların vay haline onlar namazlarından gafildirler, onlar gösteriş yaparlar, yardım edenlere de mani olurlar. (107.1-7)   

Dikkat: Mü’minler, bütün bu vasıflardan ve eylemlerden uzak olsunlar!) 

60.Ancak, tevbe eden; iman edip salih amel işleyenler müstesnadır. İşte bunlar cennete girecekler ve en küçük bir haksızlığa uğratılmayacaklardır.                                                         

61.Rahmanın kullarına gayb’da (algıları aşan’da) vadettiği Adn cennetlerine girecekler. Şüphesiz ki Allah’ın vaadi mutlaka gerçekleşecektir. (Adn Cennetleri için: Bak.9.72 Dip Notu)

62.Onlar orada boş söz duymayacaklar, duyacakları selam/ esenlik olacaktır. Orada sabah-akşam rızıkları da hazırdır. (Bak.10.10*13.23-24*19.62*33.44*56.25-26)                                                                                   

63.Takva sahibii olan kullarımıza vereceğimiz cennet işte budur.

64.(Melekler): Biz Rabbinin emri olmadan inmeyiz. Geleceğimiz, ve geçmişimiz ve bu ikisi arasındaki her şeyin bilgisi O’na aittir. Rabbin asla unutmaz. (Bak. 6.61*16.49-50*19.64*21.27-28*66.6*97.4)                                                        

65.O; göklerin ve yerin ve bunların arasındakilerin Rabbidir. O’na kulluk et ve kullukta sebat et. O’nun adını taşımaya layık başka birisi yoktur! (Bak.11.123*19.65*37.5*112.4)

66.İnsan der ki:Ben öldükten sonra diri olarak mı çıkarılacağım?

(NOT: Hayat bu dünyadan ibarettir. Biz bir daha diriltilecek değiliz! diyenlerle ilgili âyetler için Bak. En’âm 6.29 dip notu.)

67.O insan, daha önce hiçbir şey değilken kendisini yarattığımızı hatırlamaz mı/düşünmez mi?

(Bak. 19.67*36.77-78)

68.Rabbine andolsun ki onları/inkârcıları şeytanlarıyla birlikte toplayacağız. Sonra onları cehennemin kenarında diz çökmüş olarak hazır tutacağız.

69.Sonra her grubun içinden Rahmana başkaldıranları çekip ayıracağız. (Bak. 19.69,70*27.83*37.21-24*41.19)

70.Sonra onlardan hangisinin oraya/cehenneme müstahak olduğunu Biz çok iyi biliriz.

71.(Ey kâfirler!) Her biriniz oraya mutlaka gideceksiniz. Bu Rabbinin katında kesinleşmiş bir hükümdür.        

(Bak. 19.71*21.97-98*39.60*92.15-18)

72.Sonra müttâkileri oraya düşmekten kurtarırız. Zâlimleri dizüstü çökmüş halde orada bırakırız.

(Bak.19.72*21.97-100*39.60*92.14-16)                                            

73.Âyetlerimiz kendilerine açık olarak okunduğu zaman, kâfirler iman eden derler ki: (Siz ve biz) Bu iki topluluğun hangisi daha hayırlıdır? Makamca daha itibarlıdır/üstündür?

(Bak. 19.73*23.54-56*45.8-10*46.11*68.12-16) 

74.Halbuki onlardan önce de nice nesilleri helâk etmiştik, onlar varlık ve görüntü olarak (bunlardan) daha üstündü. (Bak. 19.74*35.44*44.22-29)

75.De ki: Rahman, sapıklık içinde olanlara varsın uzun bir süre versin. Onlar (bu fırsatı iyi kullanamazlarsa) dünya azabıyla karşılaştıklarında veya Kıyamet’te kimin konumu üstün veya kimin daha hatırlı olduğunu öğrenecekler!

(Bak. 2.15*3.178*6.44*19.75*36.75*67.20,27)

76.Allah, hidâyete/doğru yola yönelenleri hidâyete/doğru yola erdirir. Sâlih amel işlemek Rabbinin katında hem ödül bakımından hem de sonuç bakımından hayırlı olandır.

77.Âyetlerimizi inkâr eden ve: Bana mal da evlat da mutlaka verilecek! diyeni gördün mü?                                   

78.O gaybı mı biliyor, yoksa Rahman katından bir söz mü aldı?

(Bak. 11.123*16.77*18.26*19.78*27.65*35.38*49.18*52.41*53.35*68.47)

79.Hayır! Biz onun söylediklerini kaydedeceğiz ve azabına azap ekleyeceğiz.

80.Onun sözünü ettiklerini (malını ve evladını) elinden alacağız ve huzurumuza tek başına gelecek.

81.Onlar kendilerine itibar kazandırmaları için, Allah’ın peşi sıra ilâhlar edindiler. (Bak. 19.81*29.25*36.74)

82.Hayır, (o ilâhlar) onların kulluklarını inkâr edecekler ve onlara düşman kesilecekler.

(Bak. 2.166-167*10.28-29*14.22*16.86*19.82)

83.Görmüyor musun ki şeytanları kâfirlerin üzerine musallat ediyoruz da onları kışkırtıyorlar.

(Bak.6.121*7.27*19.83*26.221-222*41.25*43.36-38*50.26-27)

84.Onların azaba uğramaları için acele etme, Biz onların günlerini saymaktayız.

85.O gün takvâ sahiplerini özel konuklar olarak Rahmanın huzurunda toplayacağız. (Bak. 19.85*39.73)

86.Suçluları susamış olarak cehenneme sevk edeceğiz. (Bak.19.86*39.71-72)

87.O gün, Rahman’ın katından izin verilenler dışında hiç kimse şefaattan yararlanamaz.

(Bak. 19.87*20.109*21.28*39.43-44*53.26)                                                                 

88.Onlar: Rahman çocuk edindi! dediler.

89.Gerçekten çok çirkin bir söz söylediler.

90.Neredeyse gökler çatlayacak, yer yarılacak ve dağlar toz duman olacak.

91.Bunlar, Rahman çocuk edindi! dedikleri içindir.

92.Rahman’ın çocuk edinmesi olacak şey değildir.

93.Göklerde ve yerde olan herkes, birer kul olarak Rahmanın huzuruna gelecektir.

(Bak. 2.116*6.100*9.30*10.68*16.57,62*17.40*18.4-5*19.88-93*37.149-159*42.4-5*43.15-17,19*52.39*53.21-22)

94.Allah onların yapıp-ettiklerinin hepsini tespit etmiştir.

95.Kıyamet Günü, onların hepsi tek başlarına O’nun huzuruna gelecektir. (Bak. 6.94*7.29,37*16.87*18.48*19.95)

96.İman edip salih amel işleyenler için, Rahman bir sevgi yaratacaktır.

97.Şüphesiz ki onunla müttâkilere müjde vermen, inatçı bir kavmi de uyarman için Biz onu/Kur’an’ı senin dilinle kolaylaştırdık. (Bak. 12.2*14.4*19.97*44.58*54.17,22,32,40)

98.Onlardan önce nice nesilleri helâk ettik. Şimdi sen onlardan herhangi birisini görebiliyor veya sesini duyabiliyor musun? (Bak. 19.98*35.22*36.70)

(Gözden Geçirme-Şubat 2024)